روانشناسی، عرفان، اسطوره‌شناسی، فلسفه، هنر و... پنجره‌هایی است که از آنها انسان غریب یا غربت انسان را می توان پی گرفت و شناخت و بازشناساند.در فرهنگ ایرانی-اسلامی ما نیز این مفهوم در بسترهای مختلفی شرح و بسط می‌شود، غربت و غریب بودن اما در زبان مذهبی و فرهنگ توده ما خود حکایتی غریب است.
ما سیزده کهکشان روشن بعد از وجود مقدس نبوی را غریب زادگانی می‌دانیم که قدسیان به معرفت و شناسایی‌شان آگاه‌ترینند و ما به خاطر طینت سفله« صلصال کالفخار»مان از معرفت زمینی ایشان عاجزیم و این هم از منظری روانشناختی قابل تبیین و صحبت است و هم با نگاهی جامعه‌شناختی و با تدقیق در سیره ایشان و تاریخ زیست و تعامل مردم با این خاندان علوی.
همه این خاندان در نظر ما غریبند، از آنجا که روزگارشان نتوانست قدر آنها را بجا آورد، به معرفتشان نائل شود و حتی فراتر از آن نتوانست وجود مبارکشان را تحمل کند و اینچنین اوتاد جامعه صدر اسلام هر یک با غربتی دوچندان جان نیز بر سر این غربت نهادند و جز چهاردهمین معصومی که حکم قضا بر فرمانروایی آخرین او بر زمین و زمان رفته، همه جام قریب شهادت را نوشیدند.
آنچه در شرح مجمل توصیف این غربت رفت امروز خود غربت است و شاهد آن حضرت غریب‌الغربایی که دور از جانان خود در فرسنگ‌ها فاصله از خاندان رسالت در طوس اکنون تربتش کعبه اهل نظر است.تربتی که پاس احترام ظاهر آن را انصافا تا دوردست‌ترین‌ها برده‌ایم. تا جایی که مشهد رضوی اولین شهر زیارتی جهان است و آمار زائرین آن از مکه مکرمه نیز فراتر رفته.اما...
جان شیفته حضرت نور، امام صادق (ع) مشغول تلاوت آسمان بود.کسی از مخلصین نزد ایشان آمد. شتابان و سرخ‌جان، با شنیدن صدای تلاوت حضرت کمی آرام شد. حضرت با ان الله مع‌الصابرین، صدق‌الله گفت؛ پرسید: چگونه‌ای؟مرد انگار کوه داغ چند ساله شیعه از دوشش بر زمین افتاد؛ چرا قیام نمی‌کنید؟
: مگر من چقدر شیعه دارم؟
مرد نگاهی به دیوار معطر اطراف امام (ع) انداخت و با نفسی عمیق عددی را گفت: امام گفتند: با من بیا.
صحرا غرق ابر بود و گوسفندان به چرای محتوم خویش مشغول بودند. چوپان تا حضرت (ع) را دید گل از گل جانش شکفته شد و زانوی ادب زد. حضرت به مخلص همراه گفتند: این مرد چند گوسفند دارد؟
9 رأس
حضرت نگاهی به آسمان کرد و فرمودند اگر من به همین تعداد شیعه داشتم قیام می‌کردم. راستی طبق نقل اکثر تواریخ معتبر در حوزه درسی امام صادق تنها 4000 شاگرد وجود داشته است.
یادتان هست که هر سال تولد امام صادق (ع) این را چقدر می‌شنویم!
